سنگ ساروج و مواد تشکیل دهنده آن | کاربرد ساروج در گنج یابی چیست؟
سنگ ساروج يكي از مصالح قديمی مصرف شده در ايران و بعضی كشورهای كنار خليج فارس ميباشد كه تاريخ شروع كاربرد دقيق آن را نميتوان حدس زد ولی نمونه هايی 700 ساله از ساروج هم اكنون در نقاط مختلف ايران يافت ميشوند از كشورهای ديگری كه ردپايی از ساروج در آن يافتيم و در دانشگاههای آن نيز، به ساروج به عنوان يک ملات نگريسته ميشود كشور عمان ميباشد كه در دانشگاه «سلطان قابوس» حتی مقاله هايی نيز در اين زمينه ارائه گرديده است آخرين باری كه در ايران از ساروج استفاده شده حدود هشتاد سال قبل و در ابتدای دوره پهلوی بوده كه از اين تاريخ به بعد اين ملات كلا به فراموشی سپرده شده و از صحنه معماری ايران حذف گرديده است و فقط در كتب مصالح به آن اشاره شده است.
انواع سنگ ساروج در گنج یابی و شناخت دقیق آن :
ساروج همان سیمان معمولی میباشد که در عهد باستان از آن استفاده میشده است و به سه نوع دسته تقسیم میشود.
- سخت – به رنگ سفید شیری
- نیمه سخت – به رنگ خاکستری
- بسیار سخت – به رنگ سیاه
كاربردهای سنگ ساروج در دفینه یابی :
ساروج با توجه به خاصيت اصلی آن يعنی نفوذپذيری بسيار اندک به عنوان روكش در سازه‌هايی كه در تماس مستقيم با آب بوده اند مانند آب انبارها ، حوضها ، حمامها و … مورد استفاده قرار گرفته است ساروج با توجه به نحوه اجرای آن از سطحی بسيار بسيار صاف و براق برخوردار است كه اين ظاهر ساروج، باعث استفاده از آن در امر تزئينات ساختمان گرديده است.
مواد تشكيل دهنده ساروج :
بدنه اصلی سنگ ساروج از تركيب آهک با سيليس فعال شكل ميگيرد نكته مهم در اينجا فعال بودن سيليس ميباشد كه به سيليس آمورف يا بی شكل معروف است چرا كه ساختمان آن بلوری نميباشد.
در گذشته برای تامين سيليس از خاكستری كه در محل با سوزاندن فضولات حيوانی حاصل ميشد استفاده ميكردند كه امروزه ميتوان از جايگزينهايی مانند سيلكافوم (ميكروسيليس) استفاده كرد يكی از معايب اصلی ساروج خاصيت كاهش حجم آن ميباشد كه با توجه به كاربرد ساروج در امر پوشش، اين خاصيت باعث ترک خوردگی در سطح و در نتيجه ايجاد اختلال در نقش اصلی آن يعنی نفوذناپذير كردن سطح ميشود.
برای كاهش اثرات اين خاصيت مخرب، در گذشته از الياف طبيعی كه شامل الياف گياهی مانند لوئی كه از نوعی نی بدست می آمده و همچنين الياف حيوانی مانند پشم بز و شتر و يا گاهی موی سر انسان، استفاده ميشده است امروزه ميتوان از الياف مصنوعی مانند الياف پليمری ، فلزی و يا شيشه ای بجای الياف مصنوعی استفاده كرد در بعضی مواقع كه مواد اصلی تشكيل دهنده ساروج كمياب بوده و يا گاهی برای بدست آوردن ساروجهايی با خاصيتهای مختلف از ماسه ريز دانه استفاده ميشده است ولی اين ماسه كارآيی ملات را پايين می آورده كه برای جبران آن از خاک رس استفاده ميشده است. گاهی مواد افزودنی خاصی مانند تخم مرغ به ساروج اضافه ميشده كه فقط بايد با آزمايش اثرات دقيق آن را تعيين نمود.
حلال و نحوه ازبین بردن سا روج :
قابلیت انحلال هیدروکربورها در آب عموما خیلی کم میباشد مقدار آب موجود در هیدروکربورها با افزایش درجه حرارت زیاد میشود حلالیت هیدروکربورها در کلروفرم، سولفورکربن و تتراکلریدکربن حائز اهمیت است که با افزایش درجه حرارت، زیاد و با افزایش وزن مولکولی کاسته میگردد قابلیت انحلال آروماتیکها بیشتر بوده و بعد از آنها اولفین‌ها – نفتن‌ها – متانی ها قرار دارد ضمنا قابلیت انحلال ترکیبات اکسیژنه – ازته – سولفوره، کمتر از هیدروکربورها میباشد بالاخره نفت، حلال هیدروکربورهای گازی شکل و تقریبا تمام هیدرورکربورهای جامد – گریس‌ها – رزین‌ها – گوگرد و ید میباشد.
شما میتوانید از مواد منبسط شونده مانند کتراک استفاده نمائید این مواد در هنگامی که با آب سرد مخلوط میگردند و به شکل ملاطی درون چالهایی که به همین منظور در سنگ ایجاد شده اند، ریخته میشوند با گذشت زمان اندک منبسط شده و موجب شکستن سنگ میگردند قابلیت انبساط این گونه مواد به حدی است که میتوانند فشاری معادل ۵۰۰ کیلوگرم بر سانتی مترمربع و یا ۵ ام پی اِی بر دیواره های چال وارد نمایند این میزان فشار میتواند بلوک سنگ و یا بلوک سیمان را بدون ایجاد آلودگی صوتی و زیست محیطی و بدون آموزش نیروی متخصص از توده آن جدا نماید.
روش خرد کردن سنگِ سا روج :
طریقه خرد کردن هرکدام از انواع سنگ ساروج ها متفاوت است ولی به طور کلی میتوان آنها را خرد کرد و از بین برد.
برای مثال یک الماس را فزض کنید که میخواهید آن را خرد کنید اگر با پتک هم روی آن بزنید خرد نمیشود ولی اگر بدانید که ضربه را به کجای الماس وارد کنید به راحتی خرد میشود و به قطعات کوچک تقسیم میشود ساروج هم مانند همین الماس است اگر مواد آن در دسترس نباشد باید بدانید که از کجا شروع به شکستن آن بکنید تا بهتر نتیجه بگیرید برای ساخت مواد جهت خرد کردن ساروج باید نمونه ساروج وجود داشته باشد.
برای خرید انواع دستگاه فلزیاب به لینک زیر مراجعه نمائید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.